Veiligheid in de bouw is zaak van werkgever en werknemer

Een ongeluk zit in een klein hoekje. Dat geldt zeker in de bouw, want die sector geldt als één van de onveiligste om in te werken. Welke ongelukken gebeuren het meest? Wat kun je doen om je te beschermen? En wat doet de sector eigenlijk om veilig werken te stimuleren?

Werkgevers moeten een ernstig ongeluk meteen melden bij de Inspectie SZW. Ernstige arbeidsongevallen zijn ongevallen die geleid hebben tot een ziekenhuisopname, blijvend letsel of de dood. De Inspectie SZW stelt dan in de meeste gevallen een onderzoek in. Voor een werkgever is het dan belangrijk om de plek van het ongeluk ongemoeid te laten. Als onderdeel van het onderzoek hoort de inspecteur meestal het slachtoffer, andere betrokkenen (denk bijvoorbeeld aan de uitvoerder) en mogelijke getuigen. De werkgever is verplicht volledig aan het onderzoek mee te werken. Hij moet de inspecteur alle gewenste hulp, gelegenheid en informatie geven.

Top 4 van ongevallen

In onderstaande grafiek zie je dat de bouw er relatief slecht voor staat als het gaat om arbeidsongevallen.

Bouw één van de meest risicovolle sectoren

De bouw is al jaren één van de meest risicovolle sectoren. Ook dat blijkt uit de cijfers. Ruim één op de vier arbeidsongevallen met een dodelijke afloop vond plaats in de bouw.

  2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Totaal
Totaal  Bouwnijverheid 15 24 16 17 25 20 9 16 20 162
Totaal NL (alle sectoren) 81 76 61 60 74 60 51 70 50 583
(Bron: Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid)

 

Maar welke ongevallen komen het meeste voor? En hoe voorkom je ze?

  1. Onjuist gebruik van PBM valbeveiliging
Foutief gebruik van Persoonlijke Beschermingsmiddelen (PBM) voor valbeveiliging kan ernstige gevolgen hebben. Wanneer een harnas niet de goeie pasvorm heeft of een veiligheidslijn verkeerd staat afgesteld, kan dit zeer ernstige gevolgen hebben bij een val.

Fabrikanten van PBM moeten daarom handleidingen leveren met hun producten. Je moet die als gebruiker goed doorlezen en begrijpen.

  1. Vallen van hoogte (hoger dan 2,50 meter)
Een val van hoogte is het meest voorkomende arbeidsongeval. De oorzaak is onderschatting van het werken op hoogte. Zeker wanneer je vaak op hoogte werkt sluipt het gevaar van gewenning er snel in. Dan word je onvoorzichtig en is een ongeval snel gebeurd. Middelen om dit tegen te gaan zijn bijvoorbeeld het plaatsen van een tijdelijk hekwerk om iedereen te beschermen, of (als dat niet kan) een individuele medewerker beschermen door middel van PBM als harnasgordels en valstopapparaten.
  1. Ongeval met ladder
Een val van een ladder (of steiger) komt veel voor. Zeker wanneer er zware gereedschappen gebruikt worden is het verleidelijk die met twee handen te pakken. Het voorschrift is echter dat een gebruiker altijd met 3 punten contact moet hebben met de ladder. Zo is een ongeluk dus snel gebeurd.
  1. Vallen van een kleine hoogte
Vallen van kleinere hoogtes mag ook niet onderschat worden. Iemand heeft tijdens zijn val immers minder ruimte om te corrigeren of zich op te vangen. Een val van kleine hoogte leidt daarom vaak tot wonden aan het hoofd en de romp. Een advies is simpel: gebruik je gezonde verstand. Lijkt een werksituatie niet veilig of is er sprake van een onveilige situatie? Spreek je leidinggevende aan en maak de situatie bespreekbaar.

Sector werkt aan veiligheid

Wat doet de sector eigenlijk aan veilig werken? Theo Scholte, woordvoerder Bouwend Nederland: ‘Veiligheid is de verantwoordelijkheid van iedereen. Van werkgevers, werknemers en alle betrokken partijen op de bouw. Ook de opdrachtgevers hebben hun rol daarin. Er zijn afspraken op de bouwplaats, regels om de veiligheid te verhogen, en verplichte persoonlijke beschermingsmiddelen. Dit is allemaal nodig. Maar we moeten vooral toe naar de situatie waarin medewerkers én leidinggevenden elkaar aanspreken en corrigeren op mogelijke onveilige situaties. De rol van de opdrachtgever ligt vooral in de fase voorafgaand aan de bouw. Al bij de aanbesteding moet duidelijk zijn dat er niet beknibbeld mag worden op de veiligheid.’

Tool

Veiligheid is alle dagen van levensbelang, zo zegt Scholte. ‘Om het gesprek over veiligheid te vergemakkelijken, vinden werkgevers op de website www.bewustveiligiederedag.nl allerlei handige tools en tips. En één dag per jaar, op de derde woensdag in maart, staan we met alle betrokkenen stil bij de veiligheid, die dag zijn we Bewust Veilig. Dat het onderwerp leeft, blijkt uit het aantal deelnemers dat jaarlijks meedoet: in 2017 waren er 47000 mensen in de bouw Bewust Veilig op meer dan 2600 bouwplaatsen, in 2018 waren dat 58.000 mensen op 4300 bouwplaatsen!’

Bronnen: https://www.bouwendnederland.nl/praktijkinformatie/arbeidsongeval

https://www.ar.nl/blog-meest-voorkomende-arbeidsongevallen-bouw

  • Bouw
  • arbeidsongeval
  • bouw
  • cijfers
  • maatregelen
  • ongeval
  • pbm
  • tool
  • valgevaar
  • vallen
  • veiligheid
  • werkgever
  • werknemer

Meer lezen