Werknemers in Nederland zijn in het afgelopen jaar vaker het slachtoffer geweest van misstanden of oneerlijke praktijken op de werkvloer, zonder onderbetaling of schijnconstructies. Dat blijkt uit onderzoek van de Inspectie SZW.

Het gaat goed met de Nederlandse economie en de werkloosheid loopt terug. Maar er is een keerzijde van de economische groei. In de laatste jaren blijken er veel meer wanpraktijken en misstanden op de werkvloer plaats te vinden. De Inspectie SZW, de vroegere arbeidsinspectie, kreeg vorig jaar 7633 klachten binnen - zo’n 8% meer dan 2017. De meeste van de klachten en signalen hadden betrekking op de Arbowet, de Wet Minimumloon, de Wet Minimum Vakantiegeld en de Wet Arbeid Vreemdelingen.

Ongezond, onveilig of oneerlijk

De meest voorkomende klachten waren onderbetaling of het in dienst houden van illegale werknemers uit het buitenland. Ook proberen bedrijven de cao te omzeilen: dat was vooral aan de hand bij distributiecentra, pakketbezorger en installateurs. Bij meer dan de helft van de uitgevoerde inspecties was er sprake van ongezond, onveilig of oneerlijk werk. Werkgevers proberen met name via schijnconstructies de kosten van arbeid te verlagen, in sectoren waar arbeidskosten een belangrijk deel zijn van de uitgaven. Werkgevers gaan dan op zoek naar goedkopere vormen van arbeid. Denk aan de land- en tuinbouw, schoonmaaksector en de horeca.

Hoe meer er wordt gewerkt, hoe meer er op de werkvloer gebeurt

Nep-stages

Maar ook zijn er vormen van oneerlijk werk en de cultuur en zorg, bijvoorbeeld jonge mensen in te zetten als volwaardig medewerker, onder de noemer ‘stagiair’. Lang niet alle stagiaires krijgen tegenwoordig een vergoeding voor het werk dat ze doen. Dat mag officieel niet; zo kreeg een schoonmaakbedrijf afgelopen jaar een flinke boete omdat het personeel te lang voor een te laag loon hebben gewerkt. ‘Hoe meer er wordt gewerkt, hoe meer er op de werkvloer gebeurt,’ vertelt woordvoerder van Inspectie SZW in een interview met het AD. Dat zien ze ook terug in de ongevalscijfers: vorig jaar vielen er 71 dodelijke slachtoffers op de werkvloer, een stuk meer dan de 54 van het jaar daarvoor. Een ontwikkeling waar de inspectie zich zorgen over maakt.

Als medewerkers sneller en efficiënter moeten werken, is er vaak minder aandacht voor veiligheidsprocedures. Om deze reden gaat de Inspectie ZSW tot 2022 meer inspecteurs werven, om zo meer aandacht te kunnen geven aan preventie. Op dit moment is de Inspectie vooral tijd kwijt aan ongevalsonderzoeken en dat gaat ten koste van de preventieve inspectie. Ook vraagt de Inspectie aan bedrijven om zelf meer aandacht te geven aan veiligheidsprocedures. Met name kleinbedrijven worden opgeroepen hier meer aandacht aan te geven.

LEES OOK: 6 Don’ts voor de moderne manager