53.000 vacatures in 2018

In de factsheet stelt de uitkeringsinstantie dat vanaf 2013 het aantal vacatures in de transport en logistiek flink is toegenomen. In 2013 ontstonden er 24.500 vacatures, vijf jaar later waren er dat 53.000. Het UWV verwacht dat het aantal vacatures dit jaar nog steeds groeit, maar zal afnemen ten opzichte van 2018.

Problemen bedrijfsvoering

De groei van het aantal vacatures in het afgelopen jaar is volgens het UWV deels het gevolg van de sterke vergrijzing in de sector. Die trend zorgt ook de komende jaren voor een grote vervangingsvraag. Daarnaast zorgt de economische groei van de laatste jaren voor een uitbreidingsvraag. Zolang de economie groeit blijft het tekort aan personeel aanhouden of zelfs toenemen. Ruim een derde van de werkgevers in de sector ervoer volgens het UWV problemen in de bedrijfsvoering door een tekort aan personeel in het eerste kwartaal van dit jaar.

Gebrek aan sollicitanten

De meeste nieuwe vacatures waren er in 2018 voor de functies vrachtwagenchauffeur binnenland, magazijnmedewerker en heftruckchauffeur. Iets meer dan de helft van de vacatures in de sector – 51 procent – is moeilijk vervulbaar, blijkt uit een enquête die het UWV afgelopen najaar hield onder werkgevers in de transport en logistiek. Als voornaamste reden dat vacatures moeilijk vervulbaar zijn gaven werkgevers in de sector op dat er een gebrek is aan sollicitanten, het ontbreken van de juiste instelling bij kandidaten en de onaantrekkelijkheid van de arbeidsvoorwaarden of werkomstandigheden.

Er is concurrentie van sectoren als techniek en zorg

Sectoren concurreren op salaris

Daarmee scoort de sector ‘hoger’ ten opzichte van andere beroepssectoren. 'Wat we zien is dat dit probleem al geruime tijd speelt in met name de logistieke hotspots in Noord-Brabant en Limburg, waar de vraag naar logistiek personeel en vooral ook vrachtwagenchauffeurs enorm is. De salarissen daarentegen zijn goed, maar moeten concurreren met sectoren zoals de techniek en zorg. In Limburg snakt de sector naar personeel maar tegelijkertijd is er de concurrentie van bijvoorbeeld VDL in Born dat een goede naam heeft en schermt met prima arbeidsvoorwaarden en salarissen, waardoor dit bedrijf veel mensen aan zich weet te binden,' zegt Mark Sinnema van het UWV.

Sector zit in wurggreep

Volgens Sinnema, die binnen het UWV landelijk adviseur werkgeversdienstverlening is voor de sector Transport & Logistiek, wordt die concurrentie door andere sectoren door bedrijven in de transport en logistiek over het hoofd gezien. 'Bij het aantrekken van goed personeel delven zij het onderspit delven ten opzichte van andere sectoren mede omdat de winsten al jaren onder druk staan en de tarieven die daarentegen gelijk blijven. Omzetten stijgen wel maar die worden teniet gedaan door de oplopende brandstofprijzen en de personeelskosten. Dit houdt de sector in een wurggreep.'

Jongeren willen geen fulltime baan

Brexit beïnvloedt werkgelegenheid

Tegelijkertijd heeft de sector transport en logistiek zo constateert het UWV te maken met diverse (internationale) ontwikkelingen die grote gevolgen kunnen hebben voor het werk. Zo zal de Brexit ervoor kunnen zorgen dat de wachttijden bij de grens sterk oplopen, waardoor vervoerders van verse waren voor problemen komen te staan. Deze ontwikkelingen brengen ook kansen voor werkzoekenden. Zo zal met de Brexit de vraag naar douane-declaranten toenemen. Ook kunnen werkzaamheden van logistiek medewerkers grotendeels geautomatiseerd of gerobotiseerd worden, wat weer nieuwe, meer technische, vaardigheden van werknemers vraagt. Sinnema: “Die trend zorgt ervoor dat werkgevers zoeken naar hoger opgeleide mensen voor inzet in een magazijnomgeving. Bovendien zal er een grotere vraag ontstaan naar technici die deze systemen moeten gaan onderhouden. We zien dus een verschuiving van vacatures ontstaan.”

Werving pittige kluif

Daarnaast biedt de sector veel mogelijkheden voor werkzoekenden zonder startkwalificatie of zij-instromers die direct of na een (korte) training of certificering aan de slag willen. Denk bijvoorbeeld aan vrachtwagen- en heftruckchauffeurs. Sinnema – ook een van de sprekers op de komende Summit Logistieke Hotspots in Weert – zegt hierover: 'We helpen met werving en we proberen een werkplek te vinden voor jongeren met een WIA/Wajong uitkering of zij-instromers. Er zijn daarnaast regionale subsidiemogelijkheden waaruit een heftruckcertificaat kan worden betaald. Laat onverlet dat een pittige kluif blijft om mensen naar deze sector te trekken.'

‘In Zwolle begint het te knellen’

Daarbij stelt Sinnema vast dat het personeelstekort zich op dit moment niet beperkt tot de logistieke hotspots in het zuiden van het land. 'De tekorten breiden zich nu ook als een olievlek uit naar andere delen van Nederland. In bijvoorbeeld regio Zwolle en Twente – waar de arbeidsmarkt tot voor kort relatief ontspannen was – begint het nu ook te knellen. Het was vroeger ondenkbaar, maar Sinds 2 jaar zijn we bijvoorbeeld ook met STL (Sector Instituut Transport en Logistiek, red.) volop bezig om vijftig plussers aan een baan te helpen als vrachtwagenchauffeur.'

Achterdeur blijft wagenwijd open

In hun zoektocht naar personeel signaleert Sinnema dat veel werkgevers in de transport en logistiek zich steeds meer richten op employer branding, maar dat dit niet altijd leidt tot het gewenste resultaat. 'De recruitment-afdelingen doen hun uiterste best en dat levert ook wel nieuwe potentiële arbeidskrachten op, maar de achterdeur blijft in veel gevallen wagenwijd open staan. Met andere woorden mensen komen wel binnen, maar zijn vaak ook weer heel snel vertrokken en dat zien we helaas nog op veel plekken in de sector. Dat is zonde want het kost heel veel geld, tijd en energie. Het is dus zaak om die achterdeur dicht te houden. Daarom zijn onderwerpen als boeien en binden heel belangrijk voor deze sector.'

Logistieke arbeidsmarkt blijft krap

Voor de nabije toekomst is het volgens het UWV nog maar de vraag of er sprake blijft van een krappe arbeidsmarkt in de transport en logistiek. Zo is er het afgelopen jaar een groeiend aantal mbo-studenten dat bijvoorbeeld een opleiding volgt tot vrachtwagenchauffeur. En ook wordt er voor dit beroep nog steeds geworven onder de al eerder genoemde zij-instromers evenals statushouders. Daardoor zou de krapte op termijn kunnen afnemen. Zeker nu de economische groeiverwachtingen voor de komende jaren wat lager uitvallen. Sinnema: 'Dat de economische groei afvlakt horen we van verschillende kanten. Voor volgend jaar verwachten we enige stabilisatie. Er blijven dit jaar desondanks veel vacatures door de vervangingsvraag als gevolg van de vergrijzing. Die beginnen we nu echt te voelen dat betekent dat het aantal vacatures toeneemt. Verwachting is echter dat de extreme groei er volgend jaar uit is.'